Göz Hastalıkları Uzmanı Opr. Dr. Nihat Çağlar, görmeyen bir gözün yerine protez göz yapılması fikrinin, nedeni ne olursa olsun hastalar için duygusal olarak zorlayıcı bir karar olduğunu belirterek, "Ancak çok iyi bir cerrahi ve birinci sınıf bir protez işçiliği ile hastaların çoğunda yüz güldürücü sonuçlar alınmaktadır" dedi.
Doğu Anadolu Bölgesinde ve Erzurum´da ilk kez Netgör Göz Merkezinde gerçekleştirilen Protez Göz uygulamasını Göz Hastalıkları Uzmanı Opr. Dr. Nihat Çağlar´a sorduk. Göz Hastalıkları Uzmanı Opr. Dr. Nihat Çağlar, "Protez göz bir gözünü tamamen kaybetmiş veya bir gözü deforme olan hastalarda yüz bütünlüğünü sağlamak amacı ile kullanılır. Göz teması, diğer insanlarla ilk temas kurduğumuz ve sosyal çevre tanışıklığının ilk aşamasında oldukça önemlidir. Bu anlamda protez göz, insanlar arası iletişimde bir gözün eksikliğini gideren, kişinin sosyal yaşamını daha rahat devam etmesini sağlayan önemli bir araçtır dedi.
Göz protezi hangi durumlarda kullanılır?
Doğumsal olarak gözlerin oluşmadığı durumlarda
Travma neticesinde görme kaybı geliştiğinde ve göz bütünlüğü bozulduğunda
Kimyasal yaralanmalar sonrasında
Tümör nedeniyle
Kontrolsüz göz tansiyonu veya ağrı nedeniyle gözün alınmasından sonra
Çeşitli nedenlerle gözlerin küçüldüğü ve görmez hale geldiği durumlarda.
Göz protezi hangi maddeden yapılır?
Günümüzde en sık akrilik (plastik) protezler kullanılıyor.
Cam protezler de mevcuttur. (Cam protezler soğukta göz kapaklarında üşümeye neden olabiliyor.)
Görmeyen bir gözde, bazı durumlarda cerrahi uygulanmadan renkli kontakt lensler veya göz üzeri yerleştirilen protezler ile simetrik sonuçlar elde edilebildiğini anlatan Opr. Dr. Nihat Çağlar, "Ancak bunun yapılabilmesi için öncelikle görmeyen gözün buna uygun olması gerekmektedir. Özel cerrahiler ile bu tür gözler protez takılır hale getirilebilmektedir. Tüm uğraşılara rağmen göz üzerine protez takılamıyorsa, ayrıca gözde ağrı, kızarıklık, sulanma gibi kişiyi rahatsız eden, günlük hayatını yaşanmaz hale getiren şikayetler mevcutsa görmeyen gözün alınarak protez takılmasına uygun hale getirilmesi gerekmektedir. Birçok hasta şikayetleri olmamasına rağmen alınan mükemmele yakın sonuçlar nedeni ile kozmetik amaçlı da protez gözü seçmektedir" diye konuştu.
Göz Hastalıkları Uzmanı Opr. Dr. Nihat Çağlar, gözün dış zarları kullanılarak doğal ve hareketli bir göz ve bunun üzerine de protez imkanı sağlandığını söyleyerek uygulamayı şöyle anlattı: "Yapılan operasyonda gözün içerisinde gözümüzün hareketini sağlayan 6 adet kasımıza, gözün beyazına yani kılıfına (sklera) ve saydam tabakasına (kornea) dokunmuyoruz. Bir anlamda gözün artık işlevini yitirmiş iç kısmını alıyoruz. Gözün saydam tabakasını koruyoruz. Saydam tabakayı yerinde bıraktığımız zaman gözün dış orijinalliğini bozmamış oluyoruz. Sonuçta gözün hareket kabiliyetine dışarıdan bir müdahale yapılmamış oluyor. Göz, ameliyat öncesinde sahip olduğu hareket kabiliyetine ameliyat sonrasında da sahip oluyor. Ameliyat 15-20 dakika sürüyor."
Protez göz ameliyatı nedir? Nasıl yapılır?
Göz protezi kullanılabilmesi için göz yuvasının hazırlanması işlemidir.
Öncelikle deneyimli bir hekimin muayene etmesi gerekir.
Protez kullanımına uygun olup olmadığı belirlenmeli.
Eğer göz yuvası küçük ise örneğin genişletmek gerekir.
Göz yuvası boş ise, yuvaya bilye (orbital implant) yerleştirilmesi gerekebilir.
Her hastanın ameliyat olması gerekir mi?
Her protez kullanacak kişinin ameliyat olması gerekmez. Bazı hastalarımızın gözleri küçülmüş oluyor bu hastalarımız ameliyat olmadan protez kullanabiliyor.
Bilye (orbital implant) yerleştirilmesi ne demektir biraz daha açıklar mısınız?
CAM GÖZ´ MODASI!
Orbital implantların protez cerrahisi yapıldıktan sonra kaybolan boşluğun yerinin doldurulması amacı ile kullanılan yapay veya doğal olabilen yuvarlak şekilli özel materyaller olduğunu dile getiren Göz Hastalıkları Uzmanı Opr. Dr. Nihat Çağlar, daha sonra şunları söyledi;
"Günümüzde çok farklı tipte orbital implant mevcuttur. En sık kullanılanlar silikon, akrilik, polietilen ve hidroksiapatit materyalden yapılan implantlardır. Her implantın kendine özgü eksi ve artı özellikleri mevcuttur. Temelde hepsi aynı görevi yapmaktadır ancak implant seçiminde görmeyen gözün özellikleri, doktorun bu konudaki tecrübesi ve hasta tercihleri önem kazanmaktadır. Orbital implantlar farklı büyüklükte yapılırlar. Boyutları 14 mm den 22 mmye kadar değişmektedir. Kullanılacak orbital implantın büyüklüğü kişiden kişiye değişmekle beraber erişkinlerde sıklıkla 20 mm ve daha büyük implantın kullanılması daha sonra yapılacak protezin hareketinde kritik öneme sahiptir. Çocuk ve bebeklerde ise daha ufak çaplı implantlar kullanılabilir.
Protez göz cerrahisi lokal veya genel anestezi altında uygulanabilir. Bu tamamen gözün, ve hastanın genel durumu ile ilgilidir. Ameliyat sonrasında hastalar kendilerini iyi hissederlerse evlerine gidebilir ancak sıklıkla hastalarımızın bir gece hastanede misafir edilmesi ameliyat sonrası ağrı kontrolünün daha rahat sağlanması için tercihimiz olmaktadır. Ameliyattan hemen sonra göz kapatılmakta ve ertesi günü açılmaktadır. Ertesi günü pansuman yapıldıktan sonra damlalar ve antibiyotik tedavisi verilmektedir. Ameliyat sonrasında hastalar birkaç gün ağrı hissedebilir tabiki bu hastadan hastaya değişmektedir. Ağrının en önemli sebebi ise sağlam gözün hareketiyle ameliyatlı gözün de hareket etmesidir. Hastalarımızın unutmaması gereken şey ise protez yapılana kadar iç tarafta "konformer" dediğimiz plastik bir koruyucunun konulacağıdır. Ameliyat olan hastalar yaklaşık 1 hafta içinde işlerine dönebilir. Hastalarımızın protez yapılana kadar dışarı çıktığında göz pedlerinden takmasını gözün mikrop kapmaması açısından önermekteyiz. Protez en erken ameliyattan sonra 1. Ayda yapılabilir. Bu süre ameliyat sahasının iyileşmesi için gerekli olan minimum süredir. 1.aydan sonra eğer iyileşme yeterli ise protez gözün yapılması için hastalar protez merkezine yönlendirilir. Protez merkezinde hastaya kişiye özel protez yapılmaktadır ve bu süre yaklaşık 3-4 gün sürebilmektedir."
Protez göz yapıldıktan sonra hastaların kısa sürede protezlerine alıştığını ve protez vücutlarının bir parçası haline geldiğini ifade eden Göz Hastalıkları Uzmanı Opr. Dr. Nihat Çağlar, "Hastalarımızın protez gözü devamlı takıp çıkarmalarına gerek yoktur. Protezin temizliği ve kontrolü belli aralar ile göz doktorları ve Netgör Göz Merkezinde okülaristler tarafından yapılmalıdır. Protez göz çok iyi bir cerrahi ve protez işçiliğinden sonra sağlam göze yakın bir oranda hareket edebilir. Hastalar protez göz ile her türlü aktiviteyi yapabilirler. Denize girebilirler ve spor yapabilirler. Bunun yanında protez gözün daha canlı görünmesi ve kayganlığının sağlanması amacı ile hastalarımıza mutlaka suni gözyaşı ilaçlarını kullanmalarını önermekteyiz. Ancak tüm uygulamalara rağmen zamanla protez eskiyip parlaklığını kaybeder, ayrıca protezin durduğu ve "soket" dediğimiz yuva değişikliklere uğrar bu nedenle protezin 3-4 yılda bir değiştirilmesi protez uygunluğu açısından çok önemlidir. dye konuştu.