Okullarda son zil çaldı, karneler alındı, uzun yaz tatiline çıkıldı. Öğretmenler eskisinden farklı olarak yaz ödevi vermiyor artık. "Yıl içinde çok çalıştınız, iyi bir tatili hak ettiniz" cümlesi kurulduğunda deymeyin öğrencilerin keyfine. Ama uzun yaz tatilinde hem minikleri hem de ebeveynleri bekleyen bir tehlike var: İnternet ve dolayısıyla sanal alem!
Yıl içinde dersler, bir nebze de olsa öğrencileri bu sınırları belirsiz alemden uzak tuttu. Şimdi boş zaman çok sınırsız internet kurulu, şifre yok... Uzmanlar öteden beri olduğu gibi yine uyarıyor; çocuğunuz zararlı sitelere girmesi, art niyetli kişilerle iletişim kurması olası. Dikkatli olun!
Bu duruma dikkat çekmek üzere sosyal paylaşım sitesi Facebook´taki bir video bu durumu en çarpıcı bir şekilde gözler önüne seriyor. Kapının zili çalıyor, içerideki aile bireyi kapıyı hemen açıyor. Gelenlerin hemen hepsi arızalı tipler. Sorgusuz sualsiz içeri alınıyor gelenlerin hepsi. Bir başka sahnede ise "Anna burada mı?" diye soran kişi, annesinin tereddütsüz bakışları arasında küçük kızın elinden tutup evden uzaklaşıyor.
Sanal alemdeki tehlikelere dikkat çekmek üzere kurgulanan videoda mesaj gayet açık olmasına karşın son karede, "Gerçek hayatta çocuklarınızı korursunuz, öyleyse internette de koruyun" deniliyor. Her ne kadar alem sanal olsa da tehlike gerçek!
Sanal alemdeki olası risk ve tehlikeler neler? Ebeveynlerin bu tehlike karşısında neler yapabilir, hangi basit önlemleri alabilir? Bilgisayarı çocuğun elinden almak çözüm mü? Bu konuda uzmanların bir kaç önersisi var.
KÖTÜ AMAÇLI YAZILIMLAR
ESET Güvenlik Araştırmacısı Ondrej Kubovi?, çocukların karşılaşabileceği riskleri listeledi. Siberbulten da bunu sayfalarına taşıdı.
TRUVA ATI
Virüs, truva atı, solucan gibi kötü amaçlı programlar(Malware), en yaygın online riskler. Çocuklar, genellikle onlar için hazırlanmış sahte oyun sitelerinde bu yazılımlarla karşılaşır.
SİBER ZORBALIK
Siber zorbalık Bu düşmanca davranış, ne yazık ki özellikle gençler arasında sık görülür. Çocuklar pek çok kez kendi akranları tarafından siber alanda tehdit edilir veya aşağılanır, bu da onlarda duygusal travmaya sebep olur. Ama kışkırtmaların sonrasında tepki olarak bu çocuklar misilleme yaparak değil, ebeveyn ve yetkililerin desteğiyle üstesinden gelebilmeli.
SEXTING
Sexting; elektronik cihazlar aracılığıyla kişilerin birbirlerine cinsel içerikli video veya fotoğraf göndermesi olarak tanımlanabilir. Bu olgu, teknolojinin ilerlemesi ve gençlerin mobil cihazlarının bu fotoğraf ve videoların alışverişini içerecek şekilde gelişmesi nedeniyle dünyada gençler arasında ilgi çekici hale geldi.
KİMLİK AVI
Kimlik avı Gerekli önlemler alınmadığı takdirde, web üzerinden pek çok önemli bilgi, üçüncü şahıslar tarafından ele geçirilebilir. Küçük bilgi parçaçıkları toplayarak oluşabilecek kimlik hırsızlığı ile ailenin para kaybına uğraması mümkün. Hassas bilgilerin paylaşılmaması konusunda ebeveynler çocuklara uyarıda bulunmalı. Ayrıca online finansal işlemler de büyükler tarafından yürütülmeli.
SPAM
Spam olarak tanımlanan istenmeyen maillerin e-posta kutunuza gelmesi yeni bir şey değildir; fakat bu yolla gelen şifre-fidye yazılımları hayli revaçta. Bu yazılımlar, böyle bir durumla nasıl baş edeceğini bilmeyen çocuğunuzun cihazını da bulabilir.
DOLANDIRICILAR ORADA
Akşam bültenlerinde telefon dolandırıcılarının haberlerinden geçilmiyor ama siber dolandırıcılar çağ atlamış durumda. Şeytanın aklına gelmeyecek yöntemler kullanıyorlar. Örneğin siber saldırganlar, bir şeyin satışı için cazip teklifler sunabilir. Aslında satılacak bir şey yoktur ama sizinle ilgili bilgi elde etmeye çalışırlar. Yine benzer şekilde sahte mesajlar atarak, sosyal ağ kullanıcılarının kimlik ve şifre bilgilerini talep edebilirler ki, bu yaklaşım siber dolandırıcılığın sık görülen örneklerinden biridir.
BU ALEMDE ÇOCUK YALNIZ BIRAKILMAZ!
Çocuğunuzu siber dünyada yalnız bırakmayın. Sosyal ağlarda arkadaşı olun, kimlerle arkadaş olduğunu gözlemleyin. Çocuğunuzun sosyal ağlarla ilgili ayarlarına bir göz atın. Herhangi bir sınırlama ile paylaşılan bir profil var ise risk taşıyan bir şey olabilir. Lisanslı ve proaktif bir güvenlik çözümü kullanın, ebeveyn kontrolü aracını yükleyin ve onu güncel tutun. Çocuğunuzun geçmişine ara sıra göz atın. Eğer silinmiş bir konuşma varsa izleyin. Web kamerası bağlantısını kapattığından ya da kullanılmadığından emin olun.
