Yaklaşık 350 bin sağlıkçıyı ilgilendiren ve 2014 yılından bu yana çıkması beklenen düzenleme ile sağlık çalışanları 7146 Sayılı Kanun´la birlikte her 360 günlük çalışma karşılığı 60 günlük ?fiili hizmet süresi zammı?, bilinen adıyla yıpranma payı elde edecek. Böylece sağlık işlerinde çalışanlar, uzun süredir talep ettikleri haklarına kavuşmuş oldular. Ancak, sağlıkçılar sadece yasanın yürürlük tarihinden sonraki çalışmaları için bu haktan yararlanacak olup, eski yıllar için faydalanma olmayacak.
2008 yılı Ekim ayı başından önce ilgili kanunlarda fiili hizmet süresi zammı ve itibari hizmet süresi kapsamında sayılan işlerden olmadığı halde, 5510 sayılı Kanunun 40´ıncı maddesinde sayılan işler ve işyerlerine girecek nitelikte çalışması olanların, 2008 Ekim Ayı öncesi bu kapsamda geçen çalışmalarının emeklilik yaş haddi indiriminden yararlanmak için aranan gün sayısı için dikkate alınmamaktadır. Buna göre insan sağlığına ilişkin işlerle ilgili kanunlarına göre sağlık meslek mensubu olarak 3 Ağustos 2018 tarihinden önce geçen çalışma süreleri, emeklilik yaş haddi indirimi için aranan 3600 gün hesabında dikkate alınmayacaktır.
Kimler yararlanacak?
Sağlık çalışanları için 03 Ağustos 2018 tarihinden itibaren getirilen yıpranma payından yararlanabilmek için;
? İnsan sağlığına ilişkin işlerde 4(a) kapsamında çalışmak,
? İlgili kanunlarına göre sağlık meslek mensubu sayılmak ve insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde çalışmak temel şarttır. Hekim, diş hekimi, hemşire, ebe, eczacı, diyaliz teknikeri, psikolog (klinik), odyolog, diyetisyen, dil ve konuşma terapisti gibi sağlık hizmetlerinde çalışanlar bu haktan yararlanabilecek.
Doğrudan işin kontrolü ve denetim görevini üstlenen ve/veya idareci konumunda olan sağlık meslek mensupları, insan sağlığını koruyucu, teşhis ve tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde fiilen çalışmadıkları sürece fiili hizmet süresi zammından yararlanamayacak.
Emeklilik yaş haddinde indirim olacak mı?
Söz konusu işlerde en az 3600 gün çalışılması halinde ise toplam prim ödeme gün sayısına ilave edilen fiili hizmet süresi zammının yarısı emeklilik yaş hadlerinden indirilecek.
İnsan sağlığına ilişkin işlerle ilgili kanunlarına göre sağlık meslek mensubu olarak 3 Ağustos 2018 tarihinden önce geçen çalışma süreleri, emeklilik yaş haddi indirimi için aranan 3600 gün hesabında dikkate alınmayacak.
Fiili hizmet süresinden sayılmayan günler?
Ulusal Bayram ve genel tatil günleri, yıllık izin, ücretsiz izin, ücretli izin, sıhhi izin, eğitim kurs süreleri, fiili hizmet süresi zammı kapsamında değerlendirilmeyecektir. Yani işin tehlikesine maruz kalınmayan günler fiili hizmet süresi kapsamında olmayacak.
Fiili hizmet kapsamında bildirim nasıl yapılacak?
Fiili hizmet süresi zammı kapsamında olan sigortalıların işin riskine maruz kaldıkları süreler ve işin riskine maruz kalmadıkları süreler için farklı bildirim belgesi (aylık prim ve hizmet belgesi) düzenlenecek. İşverenlerce aynı ayda aynı sigortalı için iki ayrı aylık prim ve hizmet belgesi düzenlenmesi gerektiği durumlarda, her iki belgenin düzenlenmesi sırasında da eksik gün nedeni olarak "13-Diğer Nedenler? seçeneği işaretlenecek.
Fiili hizmet kapsamındaki süreler için işyerine uygun olarak (29), (30), (31) ve (53) nolu belge türlerinden biri kullanılacaktır.
Örneğin, özel bir hastanede doktor olarak görev yapan sigortalının 2018 Eylül ayı içinde hafta tatili hariç tam çalışması olduğunda, fiili hizmet kapsamında düzenlenecek (29) numaralı belge türünden azami 26 gün; diğer günler için düzenlenecek (01) numaralı belge türünden de asgari 4 gün hizmet bildirilecek.
İş kolu kodu itibariyle fiili hizmet süresi zammı kapsamında olmadığı halde, çalıştırılan kişinin mesleği veya yaptığı iş nedeniyle fiili hizmet süresi kapsamında sigortalı bildirimi yapması gereken işyerlerinin bu kapsamda tanımlaması yapılması gerekiyor.
