Erzurum´un Söz Ustalarına Yolculuk

Karıyla, soğuk havasıyla bir başkadır Erzurum sevda çekenler için.

Aziziye´den, Palandöken´e; Ulu Camii´ den, Şükrüpaşa´ya kadar buram buram tarih ve medeniyet kokan Dadaş şehridir Erzurum.

Bağrında yetiştirdiği sayısız değerler vardır. Bir de bu değerler içerisinde yetiştirdiği, ender söz ustaları vardır. Bir saz aşığı eline sazını alıp sanki Palandöken´den sevdiğine seslenirken, biz de bu sesi şehrin her yerinden duyuyoruz:

?Tutam yar elinden tutam Çıkam dağlara dağlara Olam bir yaralı bülbül İnem bağlara bağlara ?

Bu yanık yürekli şair Emrah´tan başkası olamaz tabii ki. O aşkı, o coşkuyu ne de güzel dile getirmiş. Sonra ardından başka bir şair, Emrah´ın bu feryadını Hasankale´den işiterek ben de buradayım diyor:

?Can emanet veren alır Ecel görünmezken gelir Mezarım gurbette kalır Soran olmaz Erzurum´da

Erbab-ı mana çarkına Gör kemali aşk arkına Emrahlar geçer farkına Varan olmaz Erzurum´da? 

İşte bizim Reyhani´miz. Ne de güzel söylüyor değil mi? O sazının teline her dokunduğunda, sanki cennet çemesindeki su kaynayarak, en derin buzların içini yakıyor. Sazıyla, sözüyle yürekleri dağlıyor.

Ama yalnız değil, işte Erzurum Ovası´ndan yankılanan bir ses Erzurum Destanı´nı yazıyor: 

?Erzurum kilidi, mülk?i İslâm´ın Mevla´ya emanet olsun Erzurum Erzurum derbendi ehl?i imanın Mevla´ya emanet olsun Erzurum

Gayet şecaatli erler var idi Nisasi, ricali hayadâr idi Edepli erkânlı bir diyar idi Mevla´ya emanet olsun Erzurum? diyerek yazıyor anında Erzurum Destanı´nı Muhammed Lütfi Efendi (Alvarlı Efe´miz.)

Biz O´na Erzurum´da Alvarlı Efe diyoruz. Değeri bizim gözümüzde çok büyük olduğundan Efe ya da Efe Hazretleri olarak adlanmış, daha sonra doğup büyüdüğü yer olan Alvar ile özdeşleşince ?Alvarlı Efe? adı ortaya çıkmış.

Alvarlı Efe´den sonra, bakın kiminle devam ediyor, bu sözler:

?Ezeli Hak´tır Dadaş´ın Ebedi Hak kalacak, Duracak durdukça cihan yine mutlak kalacak. Aşmış Altayları, Cengiz´le beraber geliyor, Eşi yok, benzeri yok, Varsa göster geliyor. Fatih´in yoldaşıdır, Yavuz´un kan kardeşi, Ruhta iman kaynağıdır, histe vicdan ateşi, Hür doğmuştur anasından, yaşar hürriyet için Adamıştır nesi varsa sulh için, millet için.?

diyen bir yiğit, bir Hak aşığı daha Erzurum semalarında yankılanıyor. İşte bizim İbrahim Hakkı Hazretleri´miz. Yaşadığı devirlerden namı günümüze kadar taştı geldi mübareğin. Marifet ehli olduğunu ?Marifetname? ile tüm dünyaya ispatladı.

Bizim söz ehli bir şairimiz daha var:

?Münafığın yeri her dem nar iken Düşman olsa korkma Mevla var iken Bir adamın ezel vakti var iken Sonu yoksul olsa gözü dar olmaz Yoksulluk dediğin ömrü söker Katranı kaynatsan olur mu şeker Cinsi bozuk adam cinsine çeker Aslı kara demir gevherdâr olmaz .? diyor Âşık Sümmani.

Öyle bir âşık ki, Mevla´ya açmış ellerini sadece O´ndan derman dilemiş Sümmani.

İşte Dadaşlar Diyarı´nda ufak bir gezinti?

Anadolu´ya kale şehirlik yapan şanlı Erzurum´un nice değerlerinden bazıları Erzurumlu Emrah, Âşık Reyhani, Alvarlı Efe, İbrahim Hakkı ve Sümmani? 

Ruhları şad, mekânları cennet olsun?